ICHKI AUDIT SAMARADORLIGINI BAHOLASH MEZONLARI VA BUXGALTERIYA MA’LUMOTLARINING ICHKI AUDIT JARAYONIDA EKONOMETRIK MODELLASHTIRISHNING AHAMIYATI
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17299328Keywords:
ichki audit, samaradorlik mezonlari, buxgalteriya ma’lumotlari, moliyaviy nazorat, ichki nazorat tizimi, audit jarayoni, risklarni boshqarish, audit xarajatlari, ekonometrik tahlil, regressiya modeli, korrelyatsiya, panel ma’lumotlar, moliyaviy barqarorlik, investitsion jozibadorlikAbstract
Mazkur ilmiy maqolada korxonalar faoliyatida ichki audit tizimini samarali tashkil etish, uning natijadorligini
baholash va auditning moliyaviy boshqaruvdagi ahamiyatini yoritish masalalari keng ko‘lamda o‘rganiladi. Tadqiqotda,
avvalo, ichki audit samaradorligini belgilovchi asosiy mezonlar – moliyaviy axborotlarning haqqoniyligi, ichki nazorat
jarayonlarining puxtaligi, risklarni oldindan aniqlash va baholash darajasi hamda audit natijalarining boshqaruv qarorlariga
ta’sir ko‘rsatish qobiliyati tahlil qilinadi. Shu bilan birga, buxgalteriya ma’lumotlarining audit jarayonidagi o‘rni alohida
e’tiborga olinib, ularning moliyaviy hisobotlarni shakllantirish, resurslardan oqilona foydalanish va moliyaviy barqarorlikni
ta’minlashdagi roli ochib beriladi. Olingan natijalar shuni ko‘rsatadiki, ichki audit sifatini oshirish orqali korxona moliyaviy
faoliyatida yuzaga keladigan yo‘qotishlarning oldini olish, risklarni kamaytirish va investitsion jozibadorlikni oshirish
mumkin. Shu asosda, ichki audit faoliyatini yanada takomillashtirish, buxgalteriya hisobi ma’lumotlaridan to‘liq va samarali
foydalanish hamda auditning boshqaruv tizimidagi o‘rnini kuchaytirish bo‘yicha ilmiy-amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan
References
Shodiyev T.Sh. va boshqalar. Ekonometrika. –Т.: ТDIU, 2007. –270 b.
Dougherty, Christopher. Introduction to Econometrics. Oxford University Press, 2011, 2006 (4th or 3rd edition) (CD).
Russiantranslation: Доугерти Кр. Введение в эконометрику. Изд.3. М., ИНФРА-М, 2009.
Sawyer, L. B. (2012). Sawyer’s Internal Auditing: The Practice of Modern Internal Auditing. 6th Edition. Altamonte
Springs, FL: The Institute of Internal Auditors Research Foundation.
The Institute of Internal Auditors (IIA). (2017). International Standards for the Professional Practice of Internal Auditing
(Standards). IIA Global, USA.
Vahobov, A. V. (2019). Audit nazariyasi va amaliyoti. Toshkent: Iqtisod-Moliya nashriyoti.
Xudoyqulov, Sh. R. (2020). Ichki auditning boshqaruv tizimidagi o‘rni va samaradorligini oshirish yo‘llari. Toshkent:
TDIU Ilmiy axborotlari jurnali, №2, 55–63-betlar.
Vahobov, A. V., & Xudoyqulov, Sh. R. (2021). “Audit va ichki nazorat tizimini takomillashtirishning innovatsion
yondashuvlari.” O‘zbekiston moliya jurnali, №3, 88–97-betlar.
Bekmurodov, A. (2022). Ichki audit tizimining samaradorligini oshirishda raqamli texnologiyalar roli. Toshkent:
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Davlat boshqaruvi akademiyasi nashriyoti.
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi huzuridagi Ichki audit bo‘limi (2023). Ichki audit faoliyatini tashkil etish
bo‘yicha uslubiy qo‘llanma. Toshkent: Moliya vazirligi nashriyoti.
Davronov, S. R. (2021). “Ichki audit samaradorligini baholashda ekonometrik yondashuvlar.” TDIU Ilmiy axborotlari
jurnali, №4, 97–105-betlar.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 MUHANDISLIK VA IQTISODIYOT
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.